Werknemers

Werknemers die burn-out zijn moeten en willen alles in het werk stellen om te herstellen.

De praktijk: Zij worden pas na maanden doorgestuurd naar een GGZ-psycholoog en horen dan dat er een wachttijd is van 5 maanden. Dus we zijn zo al meer dan een half jaar kwijt zonder dat er gericht aan herstel wordt gewerkt. In die periode proberen de meeste burn-outters wel van alles zoals fysiotherapie, ergotherapie, yoga en energetische therapie, maar helaas leidt niets daarvan tot het herstel van de werknemer. Nog schrijnender wordt de situatie als de GGZ-psycholoog waar ze terecht komen ook geen verstand heeft van een burn-out. Dan schuift het probleem nog verder op. Dit is helaas geen uitzondering.

Werkgevers en bedrijfsartsen

Als werkgever schakel je uiteraard een bedrijfsarts in en deze blijft in veel gevallen passief als het gaat om het doorsturen naar een speciale begeleider.

Bedrijfsartsen die wel pro-actief zijn, laten de werknemer en werkgever niet zwemmen. Zij verwijzen door naar een gespecialiseerde begeleider. Daar begint de werknemer binnen 1 tot 1,5 maand na uitval met de  gespecialiseerde begeleiding. Vaak is deze werknemer 3 maanden na aanvang van de begeleiding alweer therapeutisch aan het werk en komt binnen een jaar weer volledig terug op de werkvloer. Oplossing en tijdswinst in het belang van werknemer en werkgever.

Waarom laten bedrijfsartsen en werkgevers het dan lopen?

Meestal omdat er bedrijfsartsen zijn die eigenlijk alleen maar het re-integratieproces volgen. Dit hoeft geen probleem te zijn als dit valt onder contractuele afspraken tussen bedrijfsarts en werkgever. Werkgevers stellen zich niet pro-actief op omdat zij een werknemersverzekering hebben waarin staat dat alleen psychologische hulp wordt vergoed en daarom blijven zij wachten op de GGZ-psychologen.

Wat zijn de gevolgen van deze insteek?

Voor de werknemer
Voor de werknemer betekent dit in veel gevallen dat de inkomsten dalen met 30% van het salaris vanaf het 2^e ziektejaar. Ook komt ineens het 2^e spoor in beeld, terwijl de werknemer aan het re-integreren is en succesvol opbouwt naar het aantal uren van zijn eigen baan, wordt de werknemer toch vaak via het 2^e spoor naar een andere functie buiten de onderneming geleidt met vaak ook een lager salaris. Werknemers weten pas als het te laat is dat de maandelijkse inkomsten na 1 jaar met 30% verlaagd worden, en dat zij verplicht zijn om een andere baan te vinden via het 2^e spoor om zodoende niet meer in het eigen werk terug te kunnen keren.

Gevolg
De financiele schade voor de werknemer is enorm. 1 jaar lang 30% van het salaris missen, een andere functie bij een andere werkgever met een jaarcontract en een lager salaris. En als dit contract niet verlengd wordt daarvan 70% WW-uitkering. Als het WW-termijn voorbij is, bijstand. Maar door wie komt dat? Wie is hier mede verantwoordelijk? De werkgever volgens art. 7: 658a BW. Denk niet "ach dat zal wel mee vallen". Zodra werknemers via mediakanalen gewezen worden op hun recht op schadevergoeding staan er arbeidsjuristen klaar om hen te helpen.

Voor de werkgever
Voor de werkgever geldt dat het UWV bij een WIA-aanvraag toetst of de werkgever heeft voldaan aan zijn re-integratieinspanningen/zorgplicht. Deze verplichtingen staan in art.7: 658a BW. Onderdeel van deze plicht is dat de werkgever verplicht is om adequate begeleiding te kiezen zodat de werknemer kan herstellen. Zodra de werkgever besluit samen met de bedrijfsarts en de werknemer 5 maanden te wachten op een GGZ-psycholoog, ja dan is de werkgever niet actief geweest en kan hij een loonsanctie van het UWV tegemoet zien bij een WIA-aanvraag.

De bedrijfsarts krijgt in beginsel de rekening niet, maar de werkgever draait wel op voor zijn eigen beslissingen en de beslissingen van de bedrijfsarts. De werkgever moet dus de bedrijfsarts aansporen om met een goede begeleider te komen, zodat de werknemer tijdig kan herstellen. De bedrijfsarts hoort deze begeleiders in zijn netwerk te hebben.

Gevolg
De financiele schade voor de werkgever kan een loonsanctie zijn van 1 jaar loondoorbetaling. Tel daarbij op dat de werknemer zijn voornoemde financiele schade op de werkgever wil verhalen.

Voor de bedrijfsarts
Voor de bedrijfsarts geldt dat hij verplicht is het herstelproces te monitoren en dat hij gebruik moet maken van het inschakelen van andere deskundigen als hiermee het herstel kan worden bespoedigt. Hoewel de werkgever eindverantwoordelijk is en de loonsanctie kan krijgen, gaat de bedrijfsarts niet vrijuit. Met name als in het contract tussen Arbodienst en werkgever staat dat de Arbodienst toe zegt zorg te dragen voor de volledige begeleiding.

Gevolg
Werkgevers gaan weg bij de Arbo-dienst of kunnen de Arbo-dienst civielrechtelijk aansprakelijk stellen voor de schade, in beginsel de loonsanctie en/of hetgeen wat de werknemer van de werkgever vordert.

Dit doemscenario voor werknemer, werkgever en Arbo-dienst, kan worden voorkomen zolang alle neuzen de kant opstaan van inspanning leveren om het herstel te bevorderen.

Wat is de oplossing?

Het belangrijkste is dat de medewerker wordt doorgestuurd naar gespecialiseerde hulpverleners die verstand hebben van een burn-out. Als je kiest voor een psycholoog dan zijn er vrijgevestigde psychologen, die minder wachttijd hebben.  

Andere specialisten zijn stress en burn-outcoaches.
In het promotieonderzoek (2023) van Lara Solms aan de Universiteit van Amsterdam heeft zij geconcludeerd dat coaches uitermate geschikt zijn om mensen uit een dreigende burn-out te begeleiden. Het onderzoek was gericht op zorgprofessionals. Zelf leid ik al 20 jaar beroepscoaches op die zich willen specialiseren in Begeleiding bij Burn-out en Stress en ik kan je vertellen dat deze club begeleiders een rijke gereedschapskist heeft met tools. Zij begrijpen niet alleen de werknemer, maar ook op het systeem thuis en op het werk.

De visvijver met coaches is overvol. Dus het is moeilijk kiezen zul je zeggen. Om het makkelijk te maken, kun je kijken of:

• deze coach een HBO-beroepsopleiding heeft gehad;
• is aangesloten bij een beroepsvereniging;
• scholing heeft gehad op het gebied van stress en burn-outbegeleiding.

Wat kost een traject als dit?

Voor een traject waarbij je ook over de voortgang wordt geïnformeerd betaal je normaal gesproken tussen de 2.500,-- en 3.000,-- euro excl. btw. Er zijn begeleiders die meer vragen, maar vraag je daarbij af of er ook meer kwaliteit wordt geleverd.

Ik hoop dat we allemaal actief een bijdrage leveren aan het herstelproces van de werknemer met een burn-out. Iedereen is daar immers bij gebaat.

Door: Irma Wolf, mr. in de rechten (Arbeidsrecht) en psychosociaal therapeut